QEHREMANÊ KURD-Hesen Hişyar Sêrdê. (1907_1985).
SEÎD YÛSIF
Gello ezê çi bibêjim !
Li hember kesayetekî, weke Hesen. ew mirovê mezin bi nav û deng, û afrendêr.
ziman tê girêdan, pênûs xwe paşdixe, derûn û can saw digre.tirs û fediyamin, ji
van çend hevok, û gotinên kurt, li ser jiyanaeke, demdirêj û dagirtî, bi bûyer
û serpêhatiyan, û ked û berheman.... ger û xebat û şer û nivîs û kar..ev aliyek
ji aliyê jiyana însane, aliyekî ber bi çave û zor giringe. Lê belê aliyek heye,
ew aliyê derûnî (saykolojî). ew ne diyare, veşartîye, xwedî kesayet bi tenaxwe
pê zane. û ew bixwejî pir tiştan ji bîr dike, û winda dike. lê belê tu çare
nîne.! ji bilî nivîsandin, û ziman, bo em jiyana mirovan tomarbikin, û bidin
xuyakirin.
Heger mirov, têkûşerekî leheng be, yan jî serkirdeyekî mîdanî be, yan xebat
kare siyasî be, an jî nivîskar û hunermend û ristivan be, an dîroknas û
ciyografî be, û civaknas û isnolojî û arkîolojî be...dibe mirov yek van cûran
be, an du û sê û..lê dema ku ev kar û xebat û pîşe hemî combibin di kesayetekî
de, bi rastî ev asteke di ser asta isanan re ye. Ev mirovekî sopermane weke
peyva feylesûfê almanî nîtşê.
Hesen Hişyar : di sala( 1907)an de. hatiye jiyanê, li gundê sêrdê yê bi ser
amedê ve tê girêdan, li bakûrê kurdistanê. mezindibe di hembêza malbateke,
netewî, bi nav û deng. malbateke derîyê wê vekirî li hember rêwî, û mêvandaran,
xwedî ode, û bi nan û xêr, û bêr.
_______________________1___________________
Hesen, bi çûkanî dest bi karê siyasî dike, beşdar dibe, di şoreşa, Şêx Seîd
sala(1925)an de. weke şervanekî, dûre dibe serekê grûpek çekdar. di şerekî de
brîn dibe, û tê girtin, dikeve destê dujminan. dadgeha leşgerî ya ataturk,
biryara darvekirinê lê dibire, lê ji ber temenê wî biçûk, ew ceza dibe bi
/15/sal zindan. piştî sê salan, biryara, berdana wî tê. sala (1928)an.
Lê belê Hesen aramî di jiyana wî de tuneyê.
Vê carê berê xwe dide şoreşa, Agirî ya bi sergirdayetiya Ihsan nûrî paşa.
(1927)an. ji sala (1929_1933)an.lê mixabin agirê şoreşê vemirî, û dunya
li Hesen teng dibe, çare namîne, berê xwe dide, Roj avayî kurdistanê, û karê
siyasî berdewam dike, weke endamekî rêzdar di komîteya, (Xweybûn). û dest bi
karê Rojnemevanî, û giringiyê dide kultûr û zanyarî, û lêkolîn û nivîsandin.
Bi vî awayî Hesen jiyana xwe berdewam dike, ta ku diçe ser dilovaniya xwedayê
mehrîban.
Tu hêz, tu qewet Hesen ne xist ji bilî, mafê mirinê. ewjî çare jêr tunne ye. di
sala (1985)an.14_meha eylûlê. Hesen tê veşartin, di goristana, gundê, Dugir yê
bi ser tirbe sipiyê tê girêdan, li Roj avayî kurdistan. piştî dirêjbûna 50
salaî, ji kar û xebat bo kurdistaneke serbixwe û azad.
Gelek cara di çûm, Dêrika Hemko, bi basê û min di xwest çavê xwe pîrozbikim bi
dîtina gora Hesen...
2
__________________________________________
Hesen bi serbestî, zimanê, erebî, turkî, farisî zanîbû, ji bilî, zimanê kurdî,
bi hemî zaravan.
Gotar û têst, di nivîsîn, ji bo sê kovaran : Hawar û Rojanû, û Ronahî. û him di
nivîsî bo kovara Wijdan û Hurîyê, di navbera salên (1953_1957)an.
Di sala, (1956)an. Komîta "zanîn û alîkariya kurdî". damezrand, bi
abone ya jimarek rewşenbîrên kurd.
Di sala(1966)an.bi tenaxwe, kovara : " Agahî". Amade dikir û
/19/jimar derxistin.
Hesen li dû xwe hişt gelek, berhem, û kitêbên reşnivîs, lê ez gumandikim
ku nuha, kar dibe ji bo çapkirina wan. Berhemên Hesen evin:
1_pênc cild ser dîroka kurdî.
2_pênc cild ji bîrhatinan.
3_dîwanên ş'ir:"zeredeşt û ronî". "Bûza û
Kobfoşyos".
4_Felsefa berxwedana niştimanî".
5_ Bang û hewar. Di navbera Zagros û zara.
6_pêşingehên kurdî.
7_kirasê sipî û destê reş.
8_" Deh name"bo serkirdeya şoreşa êlûlê.
9_Bîrhatin".ser şoreşa şex seîd û şoreşa ararat.
10_Wergêrkirina, "bîrhatinên qedrî can beg.
Ev tore û kenzê giranbuha, ew nuha mal û mafê miletê kurde, kevnetorê hemî
kurdaye, tê xwestin, ku lêveger û kolan jêre çêbibe, û bê çapkirin, ji bo em
sûd û bercewendiyan jê bigrin.
Dilovaniya xwedayê mehrîban û mezin li giyanê te be ey qehreman û nemir: Hesen
Hişyar
Nivis : Seîd yûsif_gulan/2020/
ليست هناك تعليقات: